Wiedza płynąca z analizy funkcjonowania samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej wskazuje w przeważającej mierze na brak ekonomicznej skuteczności podmiotów działających na rynku w tej formie organizacyjno-prawnej.

Wyniki finansowe SP ZOZ pozostawiają najczęściej sporo do życzenia, a rozluźniona dyscyplina finansowa oraz poczucie dostępnego wsparcia ze strony jednostek założycielskich nie sprzyja samodzielności ekonomicznej i osiąganiu poziomu samofinansowania. Dostępność pomocy ze strony podmiotu tworzącego dodatkowo nie ułatwiają funkcjonowania na rynku podmiotów leczniczych.

Z punktu widzenia interesów podmiotu tworzącego formuła SP ZOZ oznacza ponoszenie odpowiedzialności finansowej za niedociągnięcia organizacyjne i zarządcze jednostki, a przede wszystkim oznacza ponoszenie ciężaru długów, co w świetle innych obciążeń budżetowych nie zawsze jest możliwe do zaakceptowania.

Procedura przekształcenia, a następnie prywatyzacja SP ZOZ, których efektem jest zdjęcie finansowych ryzyk działalności SP ZOZ z budżetu podmiotu tworzącego przekonuje coraz większą liczbę jednostek samorządu terytorialnego do podjęcia decyzji o zmianie formy organizacyjnej szpitali.

Decyzja o przekształceniu nie jest przy tym jedyną, którą trzeba podjąć w ramach wdrażania zmian organizacyjno-prawnych SP ZOZ ale pozostaje pierwszą i przez to najważniejszą bowiem oznacza zerwanie ze stanem dotychczasowym i rozpoczęcie nowej drogi.

Co, oczywiste nie ma przy tym jednej ścieżki przekształcenia SP ZOZ, a możliwe do rozważenia warianty pozwalają na dostosowanie procedury w zasadzie do każdej sytuacji organizacyjnej i finansowej danego szpitala.

Przekształcenie może obejmować nieruchomości, ale może też pozostawiać je w domenie publicznej. Proces może być zbudowany wielostopniowo obejmując swoim zakresem zarówno przejście do spółki prawa handlowego, jak i późniejsze zbycie jej udziałów – lub ograniczać się jedynie do zmiany zasad funkcjonowania i pozostanie w spółce prawa handlowego z wyłącznym udziałem podmiotu tworzącego.

W przypadku podmiotów leczniczych ustawodawca poprzez ustawę o działalności leczniczej pozwala na ogromną i daleko idącą swobodę w sprzedaży udziałów. Dopuszczalne jest poprowadzenie jej w formie publicznego postępowania ale równie popularne jest skorzystanie z formy bardziej kameralnej i sięgnięcie po przetargi ograniczone, o zawężonym kręgu adresatów otrzymujących indywidualne zaproszenia do złożenia oferty celem uczestnictwa w szpitalu.

Każdy z tych wariantów musi być poprzedzony analizą prawną danego szpitala i wymaga drobiazgowego zaprojektowania zarówno poszczególnych elementów procedury, jak i tekstu dokumentów, które zostaną wykorzystane na każdym z etapów przekształcenia. Obejmuje to redakcję uchwał organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, uchwał organów wykonawczych, wystąpień o opinie, tekstów umów spółek i wielu innych materiałów.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 17.03.2015r. III SA/Kr 404/14, przesądzający o braku obowiązku prowadzenia szpitali przez powiaty – usunął podstawową obawę związaną dotychczas z przekształceniami tj. ryzyko zarzutu prywatyzowania zadań publicznych.

Reprezentując naszego klienta w toku tego postępowania przedstawiliśmy zestaw argumentów, które przekonały Sąd, stąd dzisiaj nie ma prawnych przeszkód dla przekształcenia i prywatyzowania publicznych szpitali.

Pozostaje jedynie podjąć decyzję, a potem przygotowanie procedur powierzyć profesjonalistom.

Zespół Wybranowski Nowicki Biuro Prawne